کلمه – گروه اقتصادی: انتخابات نزدیک است و پایان سال نزدیک تر. فشارهای اقتصادی بر مردم شدت گرفته و همزمان تحریم های جدید بین المللی نیز در حال گسترش است. قیمت های ارز و سکه قصد باز ایستادن ندارند و نقل قول های جسته و گریخته حاکی از نگرانی شدید رهبری و هشدار وی به مسئولان دولت و مجلس برای چاره اندیشیدن است. جلسات شبانه و پنهانی سران دولت و مجلس به هیچ نتیجه عملی نرسیده، نه فاز دوم هدفمندی تعیین تکلیف شده و نه خبری از بودجه سال بعد هست. قیمت ها برای کالاهای اساسی همچون برنج و گوشت در حال افزایش است و مردم روز به روز ناتوان تر از تامین معاش خود میشوند. همه چیز نشان می دهد که جامعه به لحاظ اقتصادی در آستانه انفجار است. برخی نمایندگان مجلس می خواهند با راه انداختن کوپن الکترونیک، قدری از مشکلات کم کنند. اما تنها راهی به ذهن دولتمردان رسیده، همان گداپروری همیشگی، تحت عنوان “کمک به مردم” است!
به گزارش کلمه، پس از اعلام وعده توزیع پول میان مردم از سوی احمدی نژاد، حالا از توزیع کالاهای اساسی با کوپن الکترونیک به عنوان یکی از تصمیم های تازه در جلسات شبانه دولت و مجلس خبر می رسد. نشست هایی که به اصطلاح برای رفاه و معیشت مردمی تشکیل شده و به نظر می رسد قصد بر آن است که پس از آن، مرحله ورود کشور به جیره بندی کالا استارت زده شود.
اگرچه سخنگوی دولت می گوید این جلسات به پایان رسیده و نتایج آن “طبق منویات رهبری” تا هفته بعد اعلام خواهد شد، اما برخی از نمایندگان نسبت به این تصمیمات پنهانی و بدون با مشورت با همه اعضای مجلس انتقاد کرده اند. الهام سخنگوی دولت هرگونه توافق قطعی و تعیین عدد و رقم ها را رد کرده و تصمیم ها را به جلسه هفته بعد هیات دولت موکول کرده است. راه انداختن طرح کوپن الکترونیک برای تامین کالاهای اساسی، اختصاص سبد کالا به ۱۵ میلیون نفر و تخصیص کمک های نقدی به اقشار کم درآمد، از جمله طرح هایی است که تاکنون مطرح شده است.
هشدار یک استاد دانشگاه درباره پیامدهای کمک های نقدی
زمزمه های کمک نقدی دولت به جامعه در پایان سال و در آستانه انتخابات که به نظر می رسد هر دو هدف اقتصادی و سیاسی را توأمان در نظر دارد، نگرانی و هشدارهای کارشناسان را برانگیخته است؛ به طوری که حسین راغفر استاد شناخته شده دانشگاه و کارشناس اقتصادی، پرداخت کمک نقدی به دهک‌های پایین جامعه را ادامه استمرار تکمیل تخریب اقتصاد ایران و از دست دادن هزینه و فرصت اعلام می کند.
راغفر در گفت‌و‌گو با ایلنا، با اشاره به انتخاب گزینه کمک نقدی در پی تعامل دولت و مجلس گفته است: این اقدام ادامه استمرار تکمیل تخریب اقتصاد ایران و از دست دادن ظرفیت‌های اقتصادی باقی مانده ۸ سال گذشته کشور است. به گفته وی، این امر به رشد صعودی تورم لجام گسیخته دامن خواهد زد.
وی شناسایی دهک‌های پایین جامعه را بسیار مشکل دانسته و گفته است: اگر دولت می‌توانست این کار را انجام دهد در همان فاز اول آن را انجام می‌داد. به گفته وی ادامه این روند باعث کاهش بهره وری و همچنین افزایش فساد اقتصادی در کشور خواهد شد.
وی به پرداخت بیش از ۳۰ میلیارد دلار یارانه نقدی در فاز اول هدفمندی اشاره کرده و افزوده: اگر همین مقدار یارانه نقدی در چاه‌های نفت و گاز مشترک ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس سرمایه گذاری می‌شد، در حال حاضر شاهد ایجاد فرصت‌های شغلی بسیاری بودیم.
توزیع کالاهای اساسی با کوپن، بازگشت همراه با شرمندگی به سیاست میرحسین
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه که خبر توزیع کالاهای اساسی با کوپن الکترونیک را منتشر کرده، گزارش داده در حال حاضر ۲۰۰ هزار عامل فروش کالا برگ در کشور این آمادگی را دارند تا به محض دستور مقامات کالاهای مورد نیاز از طریق سیستم کالا برگی عرضه شوند.
این خبرگزاری می نویسد: توزیع کالای اساسی با کوپن همان طرحی است که دولت در پی آن است تا همان سیستم کالابرگی را به صورت الکترونیک انجام دهد و ۵ کالای اساسی برنج، روغن، شکر، گوشت و مرغ در اولویت توزیع توسط سیستم کالا برگ الکترونیک هستند.
اعضای حاضر در این نشست های شبانه که به گفته برخی نمایندگان با رهبری نیز دیدار داشته اند، حالا می خواهند با یک تیر دو نشان بزنند و با جیره بندی کالاها هم اقتصاد مقاومتی موردنظر آیت الله خامنه ای پیاده شود و هم در آستانه انتخابات طرح تبلیغاتی مشترک قوا را با تشکیل صفوف کالا به نمایش بگذارند.
به موازات این خبر، نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با تاکید بر لزوم ضرورت تامین امنیت غذایی کشور گفته است: موضوع امنیت غذایی کشور از ۷ ماه پیش در دستور کار قرار گرفته و به کارگروه ویژه امنیت غذایی در این کمیسیون اشاره کرده است.
در گفت و گویی که باشگاه خبرنگاران از محمد اسماعیل‌نیا نقل کرده، تیم کشاورزی قوای مقننه و مجریه متشکل از ۳ وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت‌‌ها، کشاورزی و دادگستری نیز با همکاری این کارگروه به شدت در حال پیگیری این موضوع بوده و سعی بر افزایش تامین امنیت غذایی کشور دارند.
همزمان جعفرقادری از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از تهیه طرحی ۲ فوریتی درباره تامین کالاهای اولیه و اساسی برای اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه در این کمیسیون خبر داده و احمد توکلی را به عنوان مامور تهیه این طرح معرفی کرده است.
اما مشکل اینجاست که احمد توکلی، رئیس سابق مرکز پژوهش های مجلس، پیشترخود از منتقدان اصلی کوپنی شدن کالاها در دوره میرحسین بود، آن هم در شرایط جنگی و در حالی که دولت از منابع مهم درآمدی محروم و در عین حال مجبور به مصارف عمده ای در جبهه و پشت جبهه بود.
امثال توکلی در آن زمان و پس از آن و حتی در سال ۸۸ میرحسین موسوی و دولت دفاع مقدس را به دلیل کوپنی کردن کالاها و تامین کالاهای اساسی مردم زیر سوال می بردند و سیاست آنها را سوسیالیستی و کمونیستی می خواندند. آنها اکنون در شرایطی به مراتب بهتر از آن زمان، اما به دلیل بی کفایتی دولت و بی تدبیری بموقع حاکمیت، مجبور به بازگشت به سیاستی شده اند که خود سالها به آن حمله می کردند.
توکلی که مسئول تهیه طرح تامین کالاها با کوپن الکترونیک شده، این اقدام را راهکار خروج از بحران افزایش شدید نقدینگی همزمان با رکود اقتصادی دانسته و تاکید کرده که تامین کوپنی کالاهای اساسی، “تنها راه حفظ انقلاب و نظام” است.
ادبیات پر از منت حاکمیت: به مردم کمک می کنیم!
اما همین جبران دیرهنگام سوء مدیریت های اقتصادی حاکمیت یکدست که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری انجام می شود تا کمی حاکمیت را از این حجم نارضایتی مردمی خلاص کند، با چنان منتی انجام می شود و از موضع بالا و به صورت وعده و “خبر خوش” بیان می شود که خاطره ی سیب زمینی توزیع کردن ها و پول پخش کردن های سالهای قبل را تداعی می کند. به طوری سخنگوی دولت بدون ذره ای شرم، می گوید: “به فضل خدا و با توافقات صورت گرفته بین دولت و مجلس تا پیش از عید کمک های مناسبی برای جبران مسائل اقتصادی به وجود آمده به مردم خواهد شد.”
پیش از این با شدت یافتن بحران اقتصادی کشور و گرانی هایی که حکومت آن را به حال خود رها کرد، زمزمه بازگشت به اقتصاد کوپنی و سهمیه بندی کالاهای اساسی هم بالا گرفت، گامی به پیش که این روزها قوت بیشتری گرفته است.
خبرگزاری مهر به نقل از قادری گزارش می دهد: طرحی ۲ فوریتی درباره تامین معیشت و کالای اساسی برای اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه در کمیسیون برنامه و بودجه در حال بررسی است که بر اساس آن اگر بشود در این شرایط اقتصادی و با وجود تورم فعلی بتوانیم با پرداخت های کالایی به اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه کمک کنیم.
مهر می نویسد: این طرح برای ۲ دهک پایین درآمدی در نظر گرفته شده است و کمیته مشترک مجلس و دولت به دنبال تحقق آن هستند.
پیش از این کمبود برخی از کالاهای اساسی از جمله کمبود عرضه مرغ و گرانی شدید آن در ماه رمضان باعث تشکیل صفوف کوپنی و عرضه دولتی این محصول شده بود. این روزها نیز دولت با اقدام عامدانه در عرضه برنج به بهانه واردات بیشتر این محصول باعث تشکیل صف های برنج شده است. موضوعی که در حال گسترش به کالاهای مختلف است.
ارسلان فتحی پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس که پیشتر از مطالعه طرح اقتصاد مقاومتی با محوریت حمایت از تولید و ساماندهی ارز در مرکز پژوهشها و نهایی شدن آن در آینده نزدیک خبر داده بود، گفته بود: طرح ۹ ماده ای “حمایت از تولید ملی با استفاده از ساماندهی نظام ارزی” که از آن به طرح مقاومت اقتصادی یاد می شود هم اکنون در جلسات مجلس و مرکز پژوهش ها در دست بررسی است.
اعتراض نمایندگان به تصمیمات شبانه و بی سرو صدا
با طرح این اخبار و شبانه های بی سرو صدای مجلس و دولت،تعدادی از نمایندگان در صحن مجلس نسبت به تصمیمات پنهانی و بدون مشورت و رای گیری با همه نمایندگان انتقاد کردند.
محمد جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد نسبت به بی اطلاعی نمایندگان مجلس از جلسات مشترک دو قوه مقننه و مجریه انتقاد کرد و گفت: برخی مسایلی شنیده ایم که جای نگرانی دارد.
او در تذکری افزوده: نگرانیم اگر همین جور پیش برویم بار دیگر شاهد تکرار تاریخ و آن خطبه های از سر درد مولا امیرالمومنین(ع) باشیم که آمدند در جمع فرمودند “ای مرد نمایان نامرد که عقل شما بسان عروسان پرده نشین است، کاسه های غم و اندوه جرعه جرعه به من نوشانیدید و با نافرمانی خود، رای و تدبیر من را تباه کردید” ما در این مسایل نگرانی داریم.
همچنین جلیل جعفری نماینده خلخال و محمد علی بزرگواری نماینده کهکیلویه هم نسبت به برگزاری جلسات مشترک دولت و مجلس بدون حضور تعداد زیادی از نمایندگان و بی اطلاعی آنان از محتوای این نشست ها انتقاد کرد.
توزیع کالاهای اساسی با آغاز فاز دوم هدفمندی یارانه ها
از سویی جدی شدن بحث جیره بندی کالاهای اساسی به موازات قوت گرفتن فاز دوم هدفمندی یارانه ها چنانچه فولادگر از اعضای حاضر در این نشست به آن اشاره می کند، در شرایطی است که اتفاق نظر کارشناسان و نمایندگان مجلس بر این است که بحرانی که این روزها بر اقتصاد کشور می رود بیش از آنکه ناشی از تحریم ها باشد، محصول سیاست های غلط اقتصادی دولت به ویژه در اجرای فاز نخست هدفمندی یارانه ها است.
نکته قابل توجه آنکه همین قانون هدفمندی یارانه های نیم بند اجرا شده هم با تخلفات فراوان دولت از مسیر اصلی خود خارج شده است . چنانچه براساس آن باید درآمدهای ناشی از حذف یارانه ها به صورت نقدی بین خانوارها و بخش تولید توزیع شود، اما طبق اعلام نمایندگان مجلس در سال گذشته دولت ۴۰ هزار میلیارد تومان در برنامه هدفمند کردن یارانه ها هزینه کرده، در حالی که کل درآمد حاصل از افزایش قیمت ها ۲۲ هزار میلیارد تومان بوده و کسری زیادی داشته است.
به گفته ثروتی نماینده مجلس، این ۱۸ هزار میلیارد تومان را دولت با عدم واریز درآمدهای حاصل از فروش نفت به خزانه و ۹ هزار میلیارد تومان استقراض از بانک مرکزی، آن هم بدون اجازه و مجوز مجلس، تامین کرده و حاصل آن چیزی جز التهاب بازار و آشفتگی اقتصاد کشور و افزایش فشار بر مردم نیست. با این وجود صحبت از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها نیز از موراد مورد بحث و اصلی این نشست های شبانه است.
پیش از این کلمه خبر داده بود که اگر چه این جلسات پنهانی و بی سر و صدای شبانه به ظاهر عنوان «ساماندهی وضعیت اقتصادی کشور» و «رسیدگی به وضع معیشتی مردم» را یدک می کشد؛ اما با نزدیک شدن انتخابات و بالاگرفتن اختلافات بر سر کسب قدرت، به نظر می رسد گروکشی دو قوه از منابع کشور، عنوان مناسب تری برای این نشست ها باشد.
کلمه هم چنین اشاره کرده بود که زد و بند دولت و مجلس وقتی آشکار تر می شود که از دل این جلسات «راهکار جدید برای ادامه اجرای هدفمندی یارانه ها» بیرون می آید. این در حالی است که مجلس پیش از این خود را مخالف تام و تمام خود را با اجرای این طرح در دولت دهم ابراز و حتی به صورت قانونی مصوب کرده بود. نکته ای که حمیدرضا فولادگر از اعضای حاضر در این جلسات بر آن صحه گذاشته که در این نشست مسائلی چون اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها مورد بحث قرار گرفته و موضوع اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و آوردن آن در لایحه بودجه سال ۹۲ از موارد مورد بحث در این نشست ها است.
