انتشار آخرین کارنامه بیکاری مربوط به دولت دهم نشان می‌دهد که طی هشت سال اخیر از ۷ میلیون شغل ایجاد شده، ۵٫۶ میلیون شغل از بین رفته است.
به گزارش خبر آن لاین، دولت نهم در شروع کار خود با دو میلیون و ۶۰۰ هزار بیکار مواجه بود.علاوه بر این، آن طور که در برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی شده بود سالانه ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار نفر متقاضی شغل نیز به تعداد این متقاضیان شغل اضافه می‌شد.
یک سال که از شروع کار دولت نهم گذشت، محمد جهرمی، وزیر وقت کار اعلام کرد که پیش‌بینی برنامه چهارم اشتباه بوده و سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود. حتی در دوم آبان ماه سال ۱۳۸۷ علی‌رضا زاهدیان، معاون وقت مرکز آمار ایران در همایش روز آمار و برنامه‌ریزی که با حضور جهرمی برگزار شده بود، اعلام کرد: با رشد فعلی جمعیت کشور که معادل ۱٫۴۷ درصد است، جمعیت کشور در سال ۱۳۹۳ به ۷۹ میلیون نفر و جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر نیز از ۶۰ میلیون به ۶۶ میلیون افزایش پیدا می‌کند. بر این اساس جمعیت فعال کشور نیز از حدود ۲۴ میلیون نفر در سال ۱۳۸۶ به ۳۹ میلیون نفر در سال ۱۳۹۳ می‌رسد.
برآورد آن زمان معاون مرکز آمار در مورد وضعیت جمعیت، این روزها در حال محقق شدن است. هم‌اکنون جمعیت ایران در آستانه چهار ماه مانده به سال ۱۳۹۳ به ۷۷ میلیون نفر رسیده اما جمعیت فعال ایران همچنان بیش از ۲۴ میلیون نفر است.
طبق اعلام مرکز آمار ایران در تابستان امسال جمعیت فعال کشور به ۲۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر رسیده است. این در حالی است که این نرخ در سال ۸۵ نیز توسط مرکز آمار ۲۳ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر اعلام شده بود. این تعداد در پایان سال گذشته نیز به ۲۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده بود. این رقم با رقم ۳۹ میلیون نفری پیش بینی شده مرکز آمار ایران فاصله ۱۵ میلیون نفری دارد. در واقع قرار بوده که طی هشت سال اخیر ۱۵ میلیون نفر متقاضی شغل جدید وارد بازار کار ایران شوند.
البته اگر سخنان وزیر کار دولت نهم را مبنا قرار دهیم آن وقت باید اکنون جمعیت فعال کشور با ۹٫۶ میلیون نفر افزایش نسبت به سال ۸۵ به ۳۳ میلیون نفر می‌رسید اما جمعیت فعال در پایان دولت دهم هشت میلیون کمتر از این رقم اعلام شده است.
۵ میلیون شغلی که دوام نیاوردند
آخرین روز اولین ماه تابستان امسال اسدالله عباسی در قامت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم در تشریح کارنامه اشتغالزایی دولت‌های نهم و دهم اعلام کرده بود: از زمان فعالیت دولت‌های نهم تاکنون هفت میلیون شغل در کشور ایجاد شد. حال بررسی مرکز آمار از وضعیت اشتغال در تابستان امسال نشان می‌دهد که از سال ۱۳۸۵ تا تابستان امسال به جمعیت شاغلان کشور تنها ۱٫۴ میلیون نفر اضافه شده است.
در واقع این اعلام مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که طی دوران فعالیت دولت‌های نهم و دهم از هفت میلیون شغل ایجاد شده پنج میلیون و ۶۰۰ هزار شغل دوامی نیاوردند و شاغلان آن بیکار شدند.
از آن یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفری هم که شاغل شدند ۱۰۰ هزار نفر بیکاران و یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر متقاضیان جدید شغل بودند.
افت و خیز نرخ بیکاری
دولت احمدی‌نژاد برای کاهش نرخ بیکاری هزینه‌بر‌ترین طرحی که اجرا کرد بنگاه‌های زودبازده بود. مراجعه به زمان اجرای این طرح نیز نشان می‌دهد که ابتدا این طرح توانسته کمی نرخ بیکاری را کاهش دهد اما در ادامه به دلیل تبعاتی که داشته و البته انحرافاتی که در آن اتفاق افتاد به تدریج متوقف شد.
در شروع اجرای این طرح نرخ بیکاری ۱۱٫۳ درصد بود که یک سال پس از اجرای این طرح، نرخ بیکاری به ۱۰٫۵ درصد کاهش یافت. روند کاهشی نرخ بیکاری یک سال دیگر هم دوام آورد و در سال ۱۳۸۷ به ۱۰٫۴ درصد رسید. طی این سه سال بیشترین اعتبارات به بنگاه‌های زودبازده طی چند سال اجرای این طرح داده شد.
در سال ۱۳۸۵ معادل هشت هزار میلیارد تومان، در سال ۱۳۸۶ معادل ۹ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۳۸۷ بیش از دو هزار میلیارد تومان به بنگاه های زودبازده اعتبار داده شد. در همان موقع به دلیل صعودی شدن نرخ تورم و انحراف‌هایی که در دادن اعتبارات بنگاه‌های زودبازده رخ داده بود این طرح مدتی متوقف شد.
با وجود این، طی سال‌های ۱۳۸۸ تا پایان دولت دهم همچنان اعتبارات بنگاه‌های زودبازده داده شد و در مجموع طی دوران فعالیت دولت نهم و دهم بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان اعتبار داده شد. حاصل آن در نرخ بیکاری در مجموع کاهش کمتر از یک درصدی نرخ بیکاری بود.
نرخ بیکاری در سال‌های ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۹۱ با افت‌و‌خیزهایی همراه بود و به ترتیب ۱۱٫۹ ، ۱۳٫۷ ، ۱۲٫۳ و ۱۲٫۲ درصد اعلام شد. در تابستان امسال هم این نرخ به ۱۰٫۴ درصد رسید.
بر این اساس، در تعداد بیکاران کشور نیز اتفاق خاصی رخ نداده است. در مجموع پس از صرف ۲۷ هزار میلیارد تومان طی سال‌های ۱۳۸۵ تاکنون تنها ۱۰۰ هزار نفر تعداد بیکاران کاهش یافته اما برای بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار متقاضی جدید شغل ایجاد شده است. این در حالی است که حجم عمده متقاضیان شغل که به روایت مرکز آمار ۱۵ میلیون نفر و به روایت وزارت کار هشت میلیون نفر است اصلا وارد بازار رسمی کار نشده‌اند.
